Jak dostosować łazienkę do potrzeb osoby z niepełnosprawnością, aby stworzyć funkcjonalne i bezpieczne wnętrze?

Odpowiednie dostosowanie łazienki jest niezbędne, jeśli z pomieszczenia ma korzystać osoba starsza czy z niepełnosprawnościami. O czym pamiętać, urządzając to pomieszczenie z myślą o takim użytkowniku? Czy kwestie te regulują jakiekolwiek przepisy? W tym poradniku znajdziesz odpowiedzi, które mogą Ci ułatwić cały proces przygotowania wygodnej i bezpiecznej łazienki dla seniora lub osoby niepełnosprawnej.

Dlaczego warto dostosować łazienkę do potrzeb osoby z niepełnosprawnością?

Odpowiednie dostosowanie łazienki jest zadaniem absolutnie koniecznym, jeśli z pomieszczenia mają korzystać osoby z niepełnosprawnością czy starsze. To nie tylko kwestia zapewnienia im komfortu, ale też bezpieczeństwa – umiejętne zastosowanie nowoczesnych rozwiązań pozwoli zminimalizować ryzyko wypadków, o które nietrudno podczas kąpieli czy korzystania ze śliskich powierzchni.

Niezależnie od tego, czy planujesz remont łazienki w domu starszych rodziców, czy musisz dostosować to pomieszczenie do potrzeb domownika, którego sprawność została ograniczona, możesz wykorzystać szereg pomysłów, stanowiących świetny kompromis między ergonomią i funkcjonalnością a estetyką i trendami. Warto się nimi zainteresować urządzając łazienkę dla gości lub planując projekt pomieszczenia, które ma służyć również Tobie – w przyszłości czy w przypadku problemów ze zdrowiem.

Warto wiedzieć, że dostosowanie łazienki do potrzeb osób z niepełnosprawnościami ruchowymi nie zawsze jest kwestią wyłącznie empatii. Choć w przestrzeniach prywatnych przemyślana organizacja przestrzeni i zastosowanych rozwiązań jest szalenie ważna (o tym dowiesz się więcej w dalszej części naszego poradnika), to niekiedy bywa koniecznością, podyktowaną przepisami. W łazienkach publicznych, czy tych, które remontowane były przy wykorzystaniu zewnętrznych środków (przykładowo dofinansowane z budżetu gminy), łazienki muszą być zaaranżowane w taki sposób, by możliwe było korzystanie z nich przez osoby nie poruszają się sprawnie czy samodzielnie.

Prawo budowlane z 7 lipca 1994 r. określa, że specjalne rozwiązania należy zastosować na przykład w placówkach szkolnych czy lokalach gastronomicznych. Same przepisy są dość ogólne – zalecana jest zgodność z przepisami BHP i przepisami przeciwpożarowymi, zachowane powinny być również zasady ergonomii. Jak zatem powinna wyglądać łazienka dla niepełnosprawnych? Może być równie stylowa i zgodna z trendami, jak każda inna. Osiągniesz to, jeśli:

•  w realizowaniu projektu będziesz kierować się zrozumieniem potrzeb innych;
•  wybierzesz nowoczesne rozwiązania dla seniorów czy osób z niepełnosprawnościami z oferty cenionych marek;
• zrozumiesz, że zwiększenie poziomu bezpieczeństwa czy funkcjonalności w łazience jak najbardziej może iść w parze z wnętrzarskimi trendami;
• poza elementami wynikającymi ze szczególnych potrzeb seniorów czy osób niepełnosprawnych, zastosujesz także elementy dekoracyjne, modne wykończenia czy ciekawe kolory.

Wskazówka: Projektujesz łazienkę dla osoby starszej? Myśl perspektywicznie. Rozważ wszelkie ograniczenia mobilności, siły, zręczności lub wzroku, jakie mogą pojawić się w przyszłości. Zastanów się,  jak te czynniki mogą wpływać na codzienną rutynę i jakie udogodnienia mogą zniwelować ten wpływ. Koniecznie weź je pod uwagę, tworząc kosztorys remontu łazienki dla osoby niepełnosprawnej czy starszej.

Które elementy łazienki wymagają dostosowania

Na jakie elementy łazienki należy zwrócić uwagę podczas dostosowywania jej do potrzeb seniorów i osób z niepełnosprawnościami? Z całą pewnością tworzenie projektu przestrzeni będzie łatwiejsze, jeśli będziemy mieć okazję skonfrontować swoją wizję z indywidualnymi sugestiami domowników. Zawsze sprawdzą się jednak pewne uniwersalne założenia – takie, z jakimi można się spotkać chociażby w placówkach medycznych. O czym pamiętać, urządzając bezpieczną i komfortową łazienkę dla mniej sprawnych osób?

1. Przede wszystkim warto zadbać o zachowanie odpowiedniej ilości miejsca i przemyślane rozmieszczenie poszczególnych elementów wyposażenia łazienki. to ważne, jeśli z pomieszczenia mają korzystać osoby na wózku inwalidzkim, które zwykle mają długość 1-1,2 m i szerokość 46-50 cm. W aktach prawa międzynarodowego, takich jak norma DIN 18024-2, znaleźć można wytyczne dotyczące konkretnych wymiarów. Warto się tym sugerować i, o ile to możliwe, na przykład przygotować przestrzeń natryskową z obszarem manewrowym o wymiarach 1500 x 1500 mm – to ilość miejsca, jaka jest potrzebna, żeby możliwy był swobodny obrót wózka. Optymalne wymiary łazienki dla osób niepełnosprawnych to, według ekspertów, 200 × 240 cm.
2. Liczy się też wysokość, na jakiej zamontowane są poszczególne elementy. Górna część umywalki powinna znajdować się na wysokości maksimum 800 mm, a pod nią najlepiej zachować wolną przestrzeń głębokości co najmniej 300 mm i wysokości 670 mm – dzięki temu ze strefy umywalkowej komfortowo będzie mogła skorzystać osoba na wózku inwalidzkim. Jeśli z łazienki mają korzystać osoby starsze czy z niepełnosprawnościami, warto w projekcie pomieszczenia uwzględnić komfortową przestrzeń wokół miski WC.
3. Jaki jeszcze element należy wziąć pod uwagę, planując aranżację łazienki dostępnej dla każdego, bez względu na wiek i poziom sprawności? Warto pomyśleć o wymianie wanny na prysznic – dzięki tej zmianie, która nie musi wcale ponosić za sobą ogromnych kosztów, zapewnimy bezpieczeństwo i komfort każdemu domownikowi. Korzystanie z wanny, zwłaszcza wysokiej, wolnostojącej, często niezbyt stabilnej, może być trudnym zadaniem dla osób mających problem z utrzymaniem równowagi. Z tego powodu kabiny prysznicowe, najlepiej te bezprogowe (walk-in), będą najlepszym wyborem. Jeśli zależy Ci na tym, by kabina posiadała brodzik, lub kiedy nie ma możliwości zrobienia odpływów bezpośrednio w podłodze, wybierz model niski lub montowany na równi z posadzką.
4. Jeśli metraż łazienki na to pozwala, dodatkowo można zamontować też wannę, na przykład narożną – będzie udogodnieniem wówczas, gdy osoba starsza lub mniej sprawna będzie potrzebowała wziąć dłuższą kąpiel lub poddać się zabiegom pielęgnacyjnym z pomocą bliskich czy opiekunów. Uwzględnij inwestycję w wannę niską, wyposażoną w drzwiczki, specjalne, anatomicznie ukształtowane siedziska oraz w parawan wannowy.
5. Dobrym pomysłem jest zakup baterii elektronicznej z czujnikiem ruchu – to komfortowe i oszczędne rozwiązanie. Warto też zainstalować baterię z termostatem, dzięki któremu temperatura wody będzie zawsze optymalna. Dobrym wyborem jest też bateria jednouchwytowa, zwalniająca z konieczności regulacji dwóch pokręteł.

Wskazówka: Pamiętaj, że każda przestrzeń jest inna, podobnie jak potrzeby jej użytkowników – również tych z niepełnosprawnościami czy w podeszłym wieku. Właśnie dlatego kluczowe jest zawsze indywidualne podejście i uwzględnienie specyficznych wymagań tych osób, które będą korzystać z łazienki.

Jakie elementy należy uwzględnić w projekcie, aby łazienka była bezpieczna i funkcjonalna?

Jeśli łazienka ma być dostępna dla każdego, nawet osób z niepełnosprawnościami, warto też zadbać o dogodne rozwiązania, zwiększające bezpieczeństwo i wygodę. Nie wiesz, jak zaprojektować łazienkę dla osoby niepełnosprawnej? Zacznij od zapoznania się ze wskazówkami ekspertów, które znajdziesz poniżej.

●Dobrym wyborem będą siedziska prysznicowe, wśród których można znaleźć szereg różnych wariantów: siedziska składane i nieskładane, montowane do ściany lub podłogi czy mobilne, w formie krzesełka. Możesz zainwestować w proste modele uchylne, które wystarczy złożyć tuż po tym, jak z prysznica skorzysta potrzebująca tego typu wsparcia osoba, lub w siedziska wyposażone w system regulacji, a także obrotowe, z wygodnymi podłokietnikami i specjalnymi wycięciami drenującymi nadmiar wody. Siedziska i stołki prysznicowe dla seniorów czy osób po operacjach, pozwalają wyeliminować ryzyko poślizgnięcia się na mokrej powierzchni i komfortową kąpiel bez konieczności samodzielnego zachowywania równowagi bądź korzystania z pomocy innych.
●Bezpieczna i funkcjonalna łazienka dla wymagających szczególnej troski osób powinna być też wyposażona w specjalne poręcze i uchwyty, mocowane na ścianach w strategicznych punktach wnętrza. Dzięki nim osoby w podeszłym wieku i mniej sprawne będą mogły samodzielnie poruszać się po pomieszczeniu, brać kąpiel czy korzystać z WC. Ważne jest, by elementy te były zamocowane solidnie, do odpowiednio stabilnej płaszczyzny.
●Przystosowanie łazienki do potrzeb osoby niepełnosprawnej wymaga kreatywnych, a jednocześnie praktycznych rozwiązań. Należy do nich chociażby nakładka na sedes, która podnosi go nawet o 10-15 cm, dzięki czemu z miski WC łatwiej korzystać tym osobom, które mają trudności ze schylaniem się. Bezpieczeństwo zapewnia nowoczesny system mocowań, który ułatwia ustabilizowanie nakładki na ceramicznych rantach.
●Co jeszcze warto uwzględnić w projekcie łazienki przyjaznej osobom starszym czy z niepełnosprawnościami? To, co często jest pomijane: montaż półek czy wieszaków na takiej wysokości, która umożliwi komfortowe korzystanie z nich nawet tym, którzy poruszają się na wózku czy z użyciem kul.
●Równie ważna będzie podłoga. W łazience, z której korzystają seniorzy bądź osoby mniej sprawne, istotny wpływ na ich bezpieczeństwo, będzie miało zastosowanie płytek podłogowych o wysokiej klasie antypoślizgowości (są wyrażone symbolem R9-R13, przy czym w prywatnych łazienkach zdecydowanie wystarczająca jest klasa R10).
●Kropką nad i we wnętrzu łazienki przyjaznej dla każdego jest oświetlenie. Choć nastrojowe światło w łazience ma wiele uroku, w omawianym przez nas przypadku najlepiej postawić na światło przyjazne, ale jasne, dobrze doświetlające każdy zakamarek – dzięki temu korzystanie z pomieszczenia nie będzie wyzwaniem dla tych osób, które z trudnością się poruszają czy niedowidzą.

Zanim zabierzesz się za aranżowanie przestrzeni, dowiedz się, co jeszcze może się okazać przydatne. Co ułatwi Ci zadanie związane z aranżowaniem łazienki dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami? Oto nasza lista pozostałych wskazówek.

1. Zadbaj o to, żeby w łazience nie było żadnych progów – dzięki temu możliwe będzie swobodne poruszanie się po pomieszczeniu bez ryzyka potknięcia się. 
2. Drzwi w łazience powinny być szersze niż standardowe, jeśli z pomieszczenia ma korzystać osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim. Optymalna szerokość to 0,9 m – montowanie szerszych drzwi sprawi, że skrzydło może zajmować za dużo miejsca w przestrzeni użytkowej.
3. W strefie kąpielowej, ale też na przykład w pobliżu umywalki, warto zastosować maty antypoślizgowe, które przywierają do podłoża i przeciwdziałając poślizgnięciu się na wilgotnej, śliskiej powierzchni.
4. Miska wc powinna być wyposażona w komfortową, bezpieczną deskę wolnoopadającą i przycisk spłukujący, który nie wymaga użycia znacznej siły.
5. W przypadku korzystania przez seniora z wanny, warto doposażyć ją w specjalne krzesełka bądź ławki wannowe, które zwiększą bezpieczeństwo podczas kąpieli.
6. Jakie są wymagania dotyczące uchwytów w łazience dla seniora? Wszelkie poręcze powinny być mocowane na wkręty, nie na przyssawki – ta druga opcja nie daje gwarancji stabilności w przypadku konieczności oparcia się o uchwyt całym ciężarem ciała.

Praktyczne wskazówki, jak wybrać meble i sprzęt, który ułatwi użytkowanie

Wybierając meble i sprzęt do łazienki dla niepełnosprawnej bądź starszej osoby, warto kierować się wyobraźnią – dzięki niej łatwiej zrozumieć szczególne potrzeby mniej mobilnych użytkowników pomieszczenia. Uwzględnić należy także możliwości, jakie daje sam metraż. Przykładowo:

• łazienka dla seniora w bloku wymagać będzie bardziej kompaktowych mebli i większej restrykcyjności w stosowaniu różnych elementów;
• lustra z szafkami zamykanymi na uchylne drzwiczki będą lepszym wyborem niż szafki podumywalkowe, do których należy się schylić;
• jeśli przestrzeń na to pozwala, warto pokusić się o wstawienie mebla do wypoczynku – ławy, krzesła, pufy.

Armatura, ceramika, meble czy sprzęt dla seniorów i osób mniej sprawnych ruchowo, muszą wyróżniać się najwyższą jakością. Nie warto na niej oszczędzać – w celu zapewnienia najwyższego bezpieczeństwa, najlepiej sprawdzać opinie i szukać produktów z certyfikatami.

Adaptacja łazienki dla osoby niepełnosprawnej, jak już wspomnieliśmy wcześniej, wcale nie musi wiązać się z rezygnacją z wnętrzarskich trendów. Taka przestrzeń może, a nawet powinna, być stylowa i ciekawa – przyjazne, przytulne i stylowe otoczenie na pewno pozytywnie wpłynie na samopoczucie wszystkich domowników. Na szczęście nie trzeba szukać kompromisów – w kolekcjach wielu cenionych marek nie brakuje propozycji idealnie spełniających omawiane przez nas warunki, a przy tym modnych i designerskich. 

Galeria zdjęć z przykładami projektów łazienek, które zostały dostosowane

Szukasz pomysłu na dostosowanie łazienki dla osoby niepełnosprawnej ruchowo lub starszej? W tym poradniku przedstawiliśmy Ci wytyczne, które warto uwzględnić w projekcie. Jeśli jednak wciąż brakuje Ci pomysłu na to, jak je zastosować w praktyce, możesz poszukać natchnienia w jednym z gotowych projektów, których zalety krótko omówimy.

1. W tym projekcie łazienki zastosowano praktyczne rozwiązanie – pozbawioną progów strefę prysznicową z odpływem bezpośrednio w posadzce i wygodnym siedziskiem kąpielowym. Warto też postawić na bidettę, która zapewni higienę bez konieczności montowania bidetu.

2. Umywalka na optymalnej wysokości, prysznic typu walk-in oraz solidne uchwyty przy WC – ten projekt łazienki uwzględnia potrzeby osób starszych i mniej sprawnych ruchowo. Plusem jest także dobre oświetlenie.

3.  Niezwykle stylowa aranżacja, która stanowi najlepszy dowód na to, że w łazience dla seniora modne trendy mogą iść w parze z ergonomią i funkcjonalnością. Eleganckie szafki z drewna dodają tu uroku nowoczesnej kabinie prysznicowej.

4. Wanny ze specjalnymi drzwiczkami to dobre rozwiązanie dla tych seniorów, którzy nie przepadają za prysznicem lub którzy dysponują niewielkim metrażem.

Jak widzisz, podczas tworzenia projektu łazienki dla osób niepełnosprawnych należy zadbać o kilka najważniejszych kwestii, związanych z optymalnym wykorzystaniem metrażu, przemyślanym montażem poszczególnych elementów i zastosowaniem takich rozwiązań, jak uchwyty czy siedziska. Mamy nadzieję, że z naszym poradnikiem łatwiej Ci będzie stworzyć bezpieczną, komfortową, ale też stylową łazienkę, z jakiej z przyjemnością korzystać będą starsi lub mniej sprawni domownicy i goście. Po kabiny prysznicowe dla niepełnosprawnych i osób starszych oraz inne przydatne udogodnienia, zajrzyj do sieci salonów Elements.